Interieurontwerpster Lianne Bongers:
‘Biophilic Design is zoveel méér dan iets doen met planten’
Op 1 oktober ging haar landelijk platform online: de Biophilic Design Academy. Lianne Bongers (1970) wil daarmee biophilic design in Nederland op de kaart zetten. En andere interieurontwerpers, -architecten, stylisten en architecten inspireren om meer met en vanuit de natuur te ontwerpen. ‘Want het is zoveel méér dan kurk op de muren en wat groene planten neerzetten.’
Door: Monique van Empel
Lianne Bongers van Studio Lime in Eindhoven vertelt hoe ze eigenlijk vanaf dag één als interieurontwerpster al een hang heeft naar de natuur en deze ook bewust als inspiratiebron gebruikt voor haar interieurs. ‘Vroeger deed ik dat gewoon op gevoel. Tot ik zes jaar geleden in aanraking kwam met het fenomeen ‘biophilic design’ tijdens een lezing van Interface met Oliver Health. Dit heeft me toen zo geraakt. Alle puzzelstukjes vielen voor mij op hun plaats en vanaf toen ben ik alles gaan lezen over biophilic design wat los en vast zat, ik heb wetenschappelijke onderzoeken bestudeerd, cursussen en seminars gevolgd. Het is echt een wetenschappelijk onderbouwde bouw- en ontwerpmethode, waarmee je daadwerkelijk het welzijn, de gezondheid van de eindgebruiker positief kunt beïnvloeden.’
‘Na tal van projecten te hebben uitgevoerd volgens de principes van biophilic design, is het nu tijd om deze ontwerpmethode breder uit te gaan dragen. Ik voel de urgentie, ik voel de drive en ik voel het momentum. Ik geloof écht dat het een omslag kan betekenen in ons vak. En ook al weet ik nog niet precies de weg, ik ben wel alvast begonnen met stappen zetten.’
Wat is biophilia eigenlijk?
‘De letterlijke betekenis van biophilia is: liefde voor de natuur en natuurlijke systemen. Biophilic design is een holistische manier van interieurs ontwerpen. Alles hangt met elkaar samen en heeft effect op elkaar, precies zoals in de natuur. Door meer natuurlijke aspecten aan te brengen in onze woon- en werkomgeving gaan we ons beter voelen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat in biophilic ingerichte ruimtes sprake is van minder stress, een verbeterde stemming, een toename van energie, productiviteit, creativiteit en een gevoel van veiligheid en een verbeterde kwaliteit van leven.’
Meer dan planten alleen
‘Dat biophilic design vooral geassocieerd wordt met planten heeft twee redenen. Ten eerste is dat het meest zichtbare in projecten en ook de meest makkelijke manier om de natuur naar binnen te halen. Dus logisch dat dit wordt herkend. De tweede reden is omdat het onderwerp op grote schaal wordt ‘gekaapt’ door plantenleveranciers. Die willen uiteraard maximaal profiteren van de enorme populariteit die planten momenteel genieten. Nadeel is dat mensen daardoor een eenzijdig beeld krijgen van wat biophilic design is, namelijk veel meer dan planten alleen. Denk ook aan meubels met organische vormen, behang met bloemen, de inval van natuurlijk daglicht en toepassing van natuurlijke materialen zoals hout en kurk. Maar biophilic design draait ook om wat we voelen, horen en ruiken. Denk dan aan het geluid van stromend water, de geur van verse bloemen en de textuur van natuurlijke materialen. Door deze sensorische ervaringen te integreren, kunnen we een omgeving creëren die ons echt in contact brengt met de natuur. Met als ultieme doel het herstellen van de band die wij als mens hebben met de natuur. Want als mensen weer gaan connecten met de natuur, gaan ze er ook beter voor zorgen. En dat is wat ik wil: de wereld een beetje mooier achterlaten voor onze kinderen.’
Wat is je doel met de Biophilic Design Academy?
‘Zie het als een eerste stap om het fenomeen breder te trekken én naar een hoger niveau te tillen. Ik wil dat de leer van biophilic design meer gemeengoed word. De Biophilic Design Academy gaat een levendige community worden voor ontwerpers – op de gebieden gebouw, interieur en product – die zich willen verdiepen in de principes van biophilic design en hun ideeën en kennis actief uit willen dragen en delen. Er komt een online leeromgeving beschikbaar; in het Nederlands. Ook werk ik aan een lijst van duurzame producten en materialen van leveranciers die bewust werken aan duurzaamheid, recycling en circulariteit. Tevens wil ik op termijn biophilic designers en opdrachtgevers aan elkaar koppelen via het platform en events gaan organiseren om elkaar ook daadwerkelijk te kunnen ontmoeten.’
Wat zijn je verwachtingen van de BDA?
‘Het hangt als het ware al jaren in de lucht. De jongere generatie is opgegroeid met termen als duurzaamheid, recycling en circulariteit. Iedereen heeft het over de wereld beter maken. Ook voor de ontwerpers die nu afstuderen is het een logisch, integraal onderdeel van hun ontwerpideeën. Voor hen die in hun werk daadwerkelijk stappen willen zetten op het gebied van duurzaamheid, kan de BDA-community dé plek zijn om zich verder te verdiepen in biophilic design. Je kunt jezelf en je groene projecten voorstellen, kennismaken met duurzame producten en leveranciers, boeken en wetenschappelijke onderzoeken lezen over biophilic design, deelnemen aan cursussen, events en kennissessies. Ik werk samen met diverse ambassadeurs, allemaal experts op het gebied van biophilic design, biomimicry of biodynamische verlichting. Want als er één ding is dat ik geleerd heb de afgelopen weken, dan is het wel dat samenwerking de énige manier is om een transitie te maken. Dus kom op Crisp, BNI, BNA; laten we samen die bouw- en interieurwereld verbeteren en verduurzamen!’
‘Biophilic design is een gamechanger’
Hoe overtuig je potentiële klanten?
‘Ja, dat is een belangrijk punt. Ik ken heel veel mensen en bedrijven die wel willen verduurzamen, maar niet weten waar ze moeten beginnen. Klanten die uit zichzelf vragen om een biophilic interieur of werkomgeving zijn er ook nog niet veel. Maar ik zeg: nóg niet veel. En daar hebben wij als interieurontwerpers een verantwoording in. Wij zijn immers de voorschrijvers en zo voor een groot deel bepalend én verantwoordelijk voor hetgeen aangeschaft wordt. Klanten zijn er vaak niet zo mee bezig en weten al helemaal niet wat er allemaal te koop is. Maar als wij ze kunnen uitleggen waarom PVC geen goede keuze is voor de vloer én ze alternatieven kunnen laten zien én uitleggen wat daar de voordelen van zijn, dán zijn ze vrijwel altijd enthousiast en kiezen ze bewust voor dat groenere alternatief. Daarom is het zo belangrijk dat wij de kennis in huis hebben om onze klanten bij de hand nemen. Dus: ook al vraagt je klant niet om groen en duurzaam, leer het ‘m dan!’
Ben je niet bang dat mensen een beetje duurzaamheids-moe worden?
Tja, het is een beetje een containerbegrip aan het worden en door slimme marketeers kapotgeslagen. Maar de kernboodschap waar het voor mij om draait, is het behoud van onze natuurlijke hulpbronnen en het minimaliseren van onze impact op het milieu. Ik zie biophilic design absoluut niet als een trend die voorbijgaat. Het is zoveel méér dan dat. Het is echt een gamechanger in de wereld van design en architectuur. Daarom dus dit landelijk platform voor (interieur)architecten en ontwerpers waar we kennis kunnen opdoen en delen, elkaar kunnen ontmoeten en inspireren. Samen kunnen we biophilic design in Nederland meer bekendheid geven en interieurontwerpen en architectuur voorzien van een diepere laag. Niet alleen een esthetische waarde, maar ook van waarde voor de planeet.’
Biophilic design is volgens jou de toekomst van interieurontwerpen.
‘Absoluut. Het appelleert aan zo veel uitdagingen waar we nu mee te maken hebben. Van grondstoffen schaarste, enorme hoeveelheden afval, via duurzaamheid en recycling, tot energietransitie, gezondheid op de werkvloer en het behouden van personeel. In mijn droombeeld is er dan ook over tien jaar geen enkele interieurontwerper meer in Nederland die niets weet over de vijftien patronen van biophilic design. Ik geloof oprecht dat deze manier van ontwerpen een systeemverandering teweeg gaat brengen. Dat móet!’
CoffeeLab, Breda
Met haar biophilic ontwerp voor CoffeeLab Breda is Studio Lime dit jaar één van de vijf finalisten geworden van de European Biophilic Design Awards. ‘En als je van de 107 inzendingen uit 25 landen bij de beste 5 hoort is dat best cool, toch?’
CoffeeLab is een leuke plek om wat te drinken en eten mét flexwerkplekken en vergaderruimtes. Het concept bestaat inmiddels in vier steden. Bij de werkplekken, waar je op anderhalve meter afstand van elkaar zit, is extra aandacht uitgegaan naar de biodynamische verlichting: verlichting die het natuurlijke dag- en nachtritme volgt, waardoor mensen zich energieker voelen en zich beter kunnen concentreren.
Bedrijfsrestaurant van Maas Koffie, Son & Breugel
‘Ik werd gevraagd om de bedrijfskantine van Maas International opnieuw te ontwerpen en in te richten. Het is een bedrijf dat maatschappelijk verantwoord onderneemt op het gebied van duurzame koffie. De beoogde PVC vloer is uiteindelijk een ecologische vloer van Wineo geworden en de keuze voor aluminium binnenzonwering is veranderd in houten lamellen. De Vepa stoelen van hennep zijn volledig biologisch en recyclebaar. Het podium is gemaakt van geprinte wandpanelen uit de oude kantine van Maas.
Flow yoga & food, Delft
‘Zowel in de yogastudio als de foodbar ligt een duurzame gietvloer van Duracryl. Voor de stoelen, verlichting en accessoires heb ik gekozen voor riet en bamboe. Voor de akoestiek is een spanplafond van cellulose toegepast. Het printbehang met vrolijk gekleurde bladeren is van ByMaut. Een sisal karpet en lampen van kurk maken het geheel in stijl af.’
Copyright
© 2023 Business Content Media Den Haag. Niets uit dit artikel of deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, elektronisch, op geluidsband of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever Business Content Media/Vakblad Mobilia.
Dit artikel is verschenen in Vakblad Mobilia, editie november 2023. Nog geen abonnement of wilt u een abonnement cadeau geven? Mail naar linda@businesscontentmedia.nl voor de meest recente aanbieding.
